1. Mikołaj Kopernik – kanonik kapituły warmińskiej, doktor prawa kanonicznego, lekarz. Nie był z wykształcenia astronomem – nie posiadał tytułów naukowych z nią związanych, a jednak największą sławę zdobył, jako astronom właśnie. Patrzenie w niebo i prowadzenie obserwacji było jego pasją, i tylko zajęciem dodatkowym wśród wielu innych.
2. Mikołaj Kopernik przez całe życie był związany z Kościołem katolickim. Znał jego zwyczaje i doktryny. Miał pełną świadomość, że odkrycia, których dokonał stoją z nimi w sprzeczności. Stąd wynikała jego rezerwa przed ich publicznym ogłoszeniem. Spodziewał się opozycji i krytyki, i się nie pomylił. Najwięcej zastrzeżeń do jego modelu Świata miał Kościół katolicki. To tam jego praca O obrotach sfer niebieskich znalazła się na indeksie ksiąg zakazanych.
3. Teoria heliocentryczna, której Mikołaj Kopernik był twórcą, zmieniała nasze postrzeganie kosmosu i miejsca w nim ludzi. Była początkiem, któremu dalszy bieg nadał Isaac Newton. Aby prawidłowo opisać ruch planet w Układzie Słonecznym konieczne było odkrycie prawa grawitacji, czyli określenie przyczyn ruchu planet po elipsach wokół Słońca. U Kopernika podobnie jak u Ptolemeusza ruch odbywał się po okręgach.
4. Życie Mikołaja Kopernika było skromne i proste w tym sensie, że nie zabiegał o zaszczyty i awanse. Służył ludziom i Kościołowi. Ogłoszenie roku 2023 Rokiem Kopernikańskim z całą pewnością mu się należy. Czy jednak uroczystości, które miały miejsce 19 lutego 2023 roku na Uniwersytecie Toruńskim – inaugurujące Światowy Kongres Kopernikański nie były przejawem pewnej pychy i kompleksów? Już samo nazwanie kongresu światowym budzi moje wątpliwości. Wśród gości zauważyłem ze świata tylko głównego referenta Jamesa Peeblesa, kanadyjskiego astrofizyka, autora książki Stulecie kosmologii, w której postać Mikołaja Kopernika jest całkowicie pominięta! No, ale James Peebles jest noblistą.
5. Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu. Jego ojciec, także Mikołaj, był kupcem, który przybył do Torunia z Krakowa. Czy Mikołaj Kopernik starszy pochodził z Nysy lub okolic pozostaje zagadką. Podobnie jak to, czy Mikołaj Kopernik młodszy znał język polski. Gdyby udało się to potwierdzić część z nas pękałaby z dumy. A tak musimy się zadowolić faktem, że mówił po niemiecku, pisał po łacinie, przekładał z greki. Był Europejczykiem!
6. Wielu badaczy życia i działalności naukowej Mikołaja Kopernika podkreśla szczupłość źródeł, jakie mamy do dyspozycji próbując wypełnić to zadanie. Często pada stwierdzenie, że więcej o nim nie wiemy niż wiemy. Wypełnianie luk w jego biografii to zapewne pasjonujące zadanie dla kopernikologów. Ale, myślę wobec tego, że warto podkreślać to, co wiemy i czego jesteśmy pewni. A wiemy na pewno, że opus magnum Mikołaja Kopernika De revolutionibus orbium coelestium należy do światowego dziedzictwa nauki i kultury. Że jego wizja kosmosu była inspiracją dla całego pokolenia uczonych. Wiemy, że niektórzy z nich zapłacili wysoką cenę za ich głoszenie i obronę. Raz uruchomionej lawiny nie udało się jednak zatrzymać. Mikołaj Kopernik zmienił nie tylko nasze niebo, ale także sposób uprawiania nauki. Swoje obserwacje i przewidywania uzasadniał dowodami matematycznymi.
7. Wiemy na pewno, że jego poglądy i odkrycia były znane w środowisku europejskich uczonych zanim ukazała się praca O obrotach. Stąd jego zaproszenie do poprawy kalendarza juliańskiego, a także wizyta młodego niemieckiego matematyka Jerzego Joachima Retyka u sędziwego już Mikołaja Kopernika. Zasługi tego pierwszego w przekonaniu Mikołaja Kopernika do wydania drukiem jego pracy są nie do przecenienia.
8. Kiedy w popularnej wyszukiwarce internetowej wpisałem słowo przewrót na pierwszym miejscu pojawił się majowy, a na drugim kopernikański. Przewrotu kopernikańskiego dotyczyło 16 tysięcy haseł. Zapytanie w języku angielskim the Copernican resolution dało blisko 4 miliony odpowiedzi. Jeżeli do tego dodamy ponad 180 tysięczną grupę jego potomków naukowych, to mamy pewien dodatkowy obraz Mikołaja Kopernika. Oczywiście to tylko liczby, statystyka, ale wydaje się, że dobrze oddają wielkość i znaczenie dokonań Mikołaja Kopernika.
2. Mikołaj Kopernik przez całe życie był związany z Kościołem katolickim. Znał jego zwyczaje i doktryny. Miał pełną świadomość, że odkrycia, których dokonał stoją z nimi w sprzeczności. Stąd wynikała jego rezerwa przed ich publicznym ogłoszeniem. Spodziewał się opozycji i krytyki, i się nie pomylił. Najwięcej zastrzeżeń do jego modelu Świata miał Kościół katolicki. To tam jego praca O obrotach sfer niebieskich znalazła się na indeksie ksiąg zakazanych.
3. Teoria heliocentryczna, której Mikołaj Kopernik był twórcą, zmieniała nasze postrzeganie kosmosu i miejsca w nim ludzi. Była początkiem, któremu dalszy bieg nadał Isaac Newton. Aby prawidłowo opisać ruch planet w Układzie Słonecznym konieczne było odkrycie prawa grawitacji, czyli określenie przyczyn ruchu planet po elipsach wokół Słońca. U Kopernika podobnie jak u Ptolemeusza ruch odbywał się po okręgach.
4. Życie Mikołaja Kopernika było skromne i proste w tym sensie, że nie zabiegał o zaszczyty i awanse. Służył ludziom i Kościołowi. Ogłoszenie roku 2023 Rokiem Kopernikańskim z całą pewnością mu się należy. Czy jednak uroczystości, które miały miejsce 19 lutego 2023 roku na Uniwersytecie Toruńskim – inaugurujące Światowy Kongres Kopernikański nie były przejawem pewnej pychy i kompleksów? Już samo nazwanie kongresu światowym budzi moje wątpliwości. Wśród gości zauważyłem ze świata tylko głównego referenta Jamesa Peeblesa, kanadyjskiego astrofizyka, autora książki Stulecie kosmologii, w której postać Mikołaja Kopernika jest całkowicie pominięta! No, ale James Peebles jest noblistą.
5. Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu. Jego ojciec, także Mikołaj, był kupcem, który przybył do Torunia z Krakowa. Czy Mikołaj Kopernik starszy pochodził z Nysy lub okolic pozostaje zagadką. Podobnie jak to, czy Mikołaj Kopernik młodszy znał język polski. Gdyby udało się to potwierdzić część z nas pękałaby z dumy. A tak musimy się zadowolić faktem, że mówił po niemiecku, pisał po łacinie, przekładał z greki. Był Europejczykiem!
6. Wielu badaczy życia i działalności naukowej Mikołaja Kopernika podkreśla szczupłość źródeł, jakie mamy do dyspozycji próbując wypełnić to zadanie. Często pada stwierdzenie, że więcej o nim nie wiemy niż wiemy. Wypełnianie luk w jego biografii to zapewne pasjonujące zadanie dla kopernikologów. Ale, myślę wobec tego, że warto podkreślać to, co wiemy i czego jesteśmy pewni. A wiemy na pewno, że opus magnum Mikołaja Kopernika De revolutionibus orbium coelestium należy do światowego dziedzictwa nauki i kultury. Że jego wizja kosmosu była inspiracją dla całego pokolenia uczonych. Wiemy, że niektórzy z nich zapłacili wysoką cenę za ich głoszenie i obronę. Raz uruchomionej lawiny nie udało się jednak zatrzymać. Mikołaj Kopernik zmienił nie tylko nasze niebo, ale także sposób uprawiania nauki. Swoje obserwacje i przewidywania uzasadniał dowodami matematycznymi.
7. Wiemy na pewno, że jego poglądy i odkrycia były znane w środowisku europejskich uczonych zanim ukazała się praca O obrotach. Stąd jego zaproszenie do poprawy kalendarza juliańskiego, a także wizyta młodego niemieckiego matematyka Jerzego Joachima Retyka u sędziwego już Mikołaja Kopernika. Zasługi tego pierwszego w przekonaniu Mikołaja Kopernika do wydania drukiem jego pracy są nie do przecenienia.
8. Kiedy w popularnej wyszukiwarce internetowej wpisałem słowo przewrót na pierwszym miejscu pojawił się majowy, a na drugim kopernikański. Przewrotu kopernikańskiego dotyczyło 16 tysięcy haseł. Zapytanie w języku angielskim the Copernican resolution dało blisko 4 miliony odpowiedzi. Jeżeli do tego dodamy ponad 180 tysięczną grupę jego potomków naukowych, to mamy pewien dodatkowy obraz Mikołaja Kopernika. Oczywiście to tylko liczby, statystyka, ale wydaje się, że dobrze oddają wielkość i znaczenie dokonań Mikołaja Kopernika.