Hypatia urodziła się i mieszkała w Aleksandrii na przełomie wieków IV i V. Mieście założonym, według legendy, przez Aleksandra Macedońskiego w czwartym wieku przed naszą erą zamieszkiwanym przez Greków, Żydów i Egipcjan. Aleksandria słynęła z Biblioteki i akademii naukowej – Muzejonu. Z Muzejonem związani byli, między innymi, matematyk Euklides i astronom Klaudiusz Ptolemeusz. Miasto było ważnym ośrodkiem naukowym i kulturalnym w Egipcie, i jego stolicą przez tysiąc lat (do 641 roku n.e.).
Hypatia pochodziła z zamożnej rodziny i dzięki temu mogła uzyskać wszechstronne wykształcanie niedostępne dla większość kobiet w tym czasie. Jej ojciec Teon z Aleksandrii – matematyk i astronom – był nauczycielem i wprowadził ją w arkana nauk ścisłych. Z czasem jej wiedza przewyższała ojcowską do tego stopnia, że umożliwiała komentowanie Elementów Euklidesa, Almagestu Ptolemeusza i prawdopodobnie Stożkowych Apoloniusza z Pergi. Rozmiłowana w neoplatońskiej filozofii stworzyła szkołę, której uczniami (studentami, słuchaczami) byli majętni młodzi ludzie z różnych kręgów społecznych i religijnych Cesarstwa Rzymskiego. Wygłaszała także otwarte wykłady (dostępne dla każdego) cieszące się znaczną popularnością. Była uwielbiana przez uczniów i ceniona przez aleksandryjską elitę.
…Hypatia skłaniała stowarzyszonych wokół niej młodzieńców do dbałości o zewnętrzną formę ich wypowiedzi i utworów pisarskich. Sama znała się doskonale na greckiej literaturze i była w niej rozmiłowana…
…Obracając się w wysokich sferach rządowych, otoczona dostojnikami cesarskimi i miejskimi, bogatymi, dobrze urodzonymi i bardzo wpływowymi uczniami była Hypatia osobistością, od której na pewno zależało wiele spraw w mieście i która miała wpływ na życie polityczno-społeczne Aleksandrii….
Okres w którym żyła i działała to czas, kiedy stare wierzenia greckie zostały zakazane przez cesarza rzymskiego Teodozjusza I Wielkiego na rzecz nowej państwowej religii – katolicyzmu. Burzono świątynie dawnych bóstw, zamieniano je na kościoły, prześladowano wyznawców starych wierzeń. Ustrój polityczny miasta kształtował się na styku cesarskiej władzy świeckiej, której przedstawicielem był prefekt/namiestnik cesarski i kościelnej reprezentowanej przez chrześcijańskich patriarchów/biskupów.
Problemy Hypatii rozpoczęły się, gdy patriarchą Aleksandrii został Cyryl następca zmarłego Teofila.
…Opisuje się go w źródłach jako człowieka bardzo namiętnego, żądnego władzy i chyba bardziej bezwzględnego w jej osiąganiu niż jego poprzednik i wuj – Teofil – oraz postać wzbudzająca w Egipcie wiele konfliktów…
Jego wielką ambicją stało się mieć wpływy także na sprawy miejskie i publiczne będące w kompetencji (zaprzyjaźnionego z Hypatią) namiestnika cesarskiego Orestesa. Napotkawszy jego zdecydowany opór i będąc przekonanym, że jego źródłem są poglądy i nauki Hypatii rozpoczął przeciw niej kampanię kłamliwych oszczerstw rozpowszechnianych w kościołach. Prosty ludu przekonywano, że Hypatia zajmuje się (zakazaną) czarną magią i jest zwykłą czarownicą, która sprowadza nieszczęścia na Aleksandrię.
…groźna oszczercza plotka o czarach Hypatii i ich konfliktującym całe miasto działaniu odniosła taki skutek, jakiego życzyli sobie jej twórcy. To zapewne z ich grona, z kręgu tych, którzy zwodzili lud fałszywymi doniesieniami na temat Hypatii, wyłoniła się grupa ludzi zdecydowana na dokonanie zabójstwa filozofki…
Mordu dokonano w czasie Wielkiego Postu (sic!) w marcu 415 roku.
…Popełnione zostało morderstwo o charakterze politycznym…Skończyły się rozruchy…Cyryl osiągnął upragnioną dominującą pozycję…
***
Wszystkie cytaty zostały zaczerpnięte z książki Marii Dzielskiej Hypatia z Aleksandrii wydanej w 2010 roku przez wydawnictwo Universitas.
Maria Dzielska była profesorką Uniwersytetu Jagiellońskiego, a Wikipedia donosi, że:
„Jej książka Hypatia z Aleksandrii, wydana w Krakowie w 1993, a USA w 1995 przez Harvard University Press, została przetłumaczona na 8 języków i uznana za najlepszą akademicką książkę roku 1995 w kategorii „Filozofia” przez „Choice Magazine” oraz najlepszą książkę historyczną roku 1995 przez American History Book Club”
Hypatia pochodziła z zamożnej rodziny i dzięki temu mogła uzyskać wszechstronne wykształcanie niedostępne dla większość kobiet w tym czasie. Jej ojciec Teon z Aleksandrii – matematyk i astronom – był nauczycielem i wprowadził ją w arkana nauk ścisłych. Z czasem jej wiedza przewyższała ojcowską do tego stopnia, że umożliwiała komentowanie Elementów Euklidesa, Almagestu Ptolemeusza i prawdopodobnie Stożkowych Apoloniusza z Pergi. Rozmiłowana w neoplatońskiej filozofii stworzyła szkołę, której uczniami (studentami, słuchaczami) byli majętni młodzi ludzie z różnych kręgów społecznych i religijnych Cesarstwa Rzymskiego. Wygłaszała także otwarte wykłady (dostępne dla każdego) cieszące się znaczną popularnością. Była uwielbiana przez uczniów i ceniona przez aleksandryjską elitę.
…Hypatia skłaniała stowarzyszonych wokół niej młodzieńców do dbałości o zewnętrzną formę ich wypowiedzi i utworów pisarskich. Sama znała się doskonale na greckiej literaturze i była w niej rozmiłowana…
…Obracając się w wysokich sferach rządowych, otoczona dostojnikami cesarskimi i miejskimi, bogatymi, dobrze urodzonymi i bardzo wpływowymi uczniami była Hypatia osobistością, od której na pewno zależało wiele spraw w mieście i która miała wpływ na życie polityczno-społeczne Aleksandrii….
Okres w którym żyła i działała to czas, kiedy stare wierzenia greckie zostały zakazane przez cesarza rzymskiego Teodozjusza I Wielkiego na rzecz nowej państwowej religii – katolicyzmu. Burzono świątynie dawnych bóstw, zamieniano je na kościoły, prześladowano wyznawców starych wierzeń. Ustrój polityczny miasta kształtował się na styku cesarskiej władzy świeckiej, której przedstawicielem był prefekt/namiestnik cesarski i kościelnej reprezentowanej przez chrześcijańskich patriarchów/biskupów.
Problemy Hypatii rozpoczęły się, gdy patriarchą Aleksandrii został Cyryl następca zmarłego Teofila.
…Opisuje się go w źródłach jako człowieka bardzo namiętnego, żądnego władzy i chyba bardziej bezwzględnego w jej osiąganiu niż jego poprzednik i wuj – Teofil – oraz postać wzbudzająca w Egipcie wiele konfliktów…
Jego wielką ambicją stało się mieć wpływy także na sprawy miejskie i publiczne będące w kompetencji (zaprzyjaźnionego z Hypatią) namiestnika cesarskiego Orestesa. Napotkawszy jego zdecydowany opór i będąc przekonanym, że jego źródłem są poglądy i nauki Hypatii rozpoczął przeciw niej kampanię kłamliwych oszczerstw rozpowszechnianych w kościołach. Prosty ludu przekonywano, że Hypatia zajmuje się (zakazaną) czarną magią i jest zwykłą czarownicą, która sprowadza nieszczęścia na Aleksandrię.
…groźna oszczercza plotka o czarach Hypatii i ich konfliktującym całe miasto działaniu odniosła taki skutek, jakiego życzyli sobie jej twórcy. To zapewne z ich grona, z kręgu tych, którzy zwodzili lud fałszywymi doniesieniami na temat Hypatii, wyłoniła się grupa ludzi zdecydowana na dokonanie zabójstwa filozofki…
Mordu dokonano w czasie Wielkiego Postu (sic!) w marcu 415 roku.
…Popełnione zostało morderstwo o charakterze politycznym…Skończyły się rozruchy…Cyryl osiągnął upragnioną dominującą pozycję…
***
Wszystkie cytaty zostały zaczerpnięte z książki Marii Dzielskiej Hypatia z Aleksandrii wydanej w 2010 roku przez wydawnictwo Universitas.
Maria Dzielska była profesorką Uniwersytetu Jagiellońskiego, a Wikipedia donosi, że:
„Jej książka Hypatia z Aleksandrii, wydana w Krakowie w 1993, a USA w 1995 przez Harvard University Press, została przetłumaczona na 8 języków i uznana za najlepszą akademicką książkę roku 1995 w kategorii „Filozofia” przez „Choice Magazine” oraz najlepszą książkę historyczną roku 1995 przez American History Book Club”